Biblioteka (gr. biblion – zwój papirusu, książka, pismo) to instytucja powołana do gromadzenia i udostępniania księgozbioru albo gmach, pomieszczenie, w którym przechowuje się zbiory książek i udostępnia się je czytelnikom.
Stare biblioteki kojarzą nam się z drewnianymi zdobionymi półkami, dużą ilością kurzu, pożółkłymi stronami i charakterystycznym zapachem starych książek. Jednak najpiękniejszą stroną biblioteki jest panująca cisza pośród otaczających nas magicznych treści ukrytych pod grubymi okładkami.
Rodzajów bibliotek jest wiele, między innymi akademickie, publiczne, szkolne a także specjalistyczne.
Biblioteka Aszurbanipala w Niniwie – Pierwsza skatalogowana biblioteka na Bliskim Wschodzie, założona przez króla asyryjskiego Assurbanipala (VII w. p.n.e.). Przechowywała około 100 tysięcy dzieł na glinianych tabliczkach.
Biblioteka Aleksandryjska – najsłynniejsza i największa starożytna biblioteka (III w. p. ne.). Mieściło się w niej od 400 tysięcy do 700 tysięcy zwojów. Wszystkie spłonęły w czasie kilku pożarów. Tradycja głosi, że Aleksander urzeczony rozmiarami, wpływami i świetnością biblioteki Aszurbanipala zdecydował się założyć własną.
Biblioteka Jagiellońska – pierwsza polska biblioteka uniwersytecka otwarta w 1364 roku wraz z powstaniem Akademii Krakowskiej. Biblioteka Jagiellońska jest jedną z największych bibliotek w Polsce i dlatego została uznana za część Narodowego Zasobu Bibliotecznego. Wyjątkowy charakter oraz wartość zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej powodują, że w świadomości Polaków była i nadal jest uznawana za książnicę o charakterze narodowym. Dziś również biblioteka Uniwersytetu Jagiellońskiego służy szerokim kręgom naukowców i studentów, a swoje zbiory poszerza m.in. dzięki ofiarności i hojności swych wychowanków oraz przyjaciół.
Biblioteka Kongresu USA - biblioteka Kongresu została założona w 1800 r. przez prezydenta Johna Adamsa w Waszyngtonie. Jest to obecnie największy księgozbiór na świecie oraz najstarsza biblioteka w Stanach Zjednoczonych. Zawiera ponad 38 milionów książek napisanych w 450 językach. Ponadto znajduje się tam też ponad 70 mln rękopisów, blisko 6 mln map, ponad 18 mln mikrofilmów, 5 mln inkunabułów… łącznie 170 mln skatalogowanych pozycji. Każdego dnia do zbiorów biblioteki dołączonych zostaje 10 000 kolejnych pozycji – wielkość księgozbioru ciągle więc szybko rośnie.
Biblioteka Narodowa w Warszawie – jedna z najstarszych instytucji kultury w Polsce działająca w latach 1747-1795 r. w Warszawie jako Biblioteka Załuskich, reaktywowana w 1928r. Jest najważniejszą biblioteką naukową o profilu humanistycznym, głównym archiwum piśmiennictwa narodowego i krajowym ośrodkiem informacji bibliograficznej o książce, placówką naukową, a także ważnym ośrodkiem metodycznym dla bibliotek w Polsce. Prowadzi również działalność wydawniczą – publikuje książki oraz czasopisma. Biblioteka Narodowa ma prawo do otrzymywania egzemplarza obowiązkowego w liczbie dwóch sztuk danego tytułu jako jedna z dwóch bibliotek w kraju obok Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie.
Biblioteka świątynna w Nippur (Babilon) – ogromne archiwum z tabliczkami zapisanymi pismem klinowym. Pierwsi bibliotekarze byli prawdopodobnie kapłanami, jednymi z najwyżej postawionych ludzi na sumeryjskiej ziemi. Gdyby nie prace starożytnych kapłanów-bibliotekarzy cała historia Sumeru byłaby dla nas jedną wielką tajemnicą, a możliwe że i nasza cywilizacja wyglądałaby zupełnie inaczej.
Biblioteka Watykańska - została założona w 1471 r. przez papieża Mikołaja V. Jest powszechnie uważana za jeden z najważniejszych księgozbiorów w dziejach. Obecnie znajduje się w niej 1,1 mln drukowanych książek, w tym 8 500 inkunabułów, i 7 500 manuskryptów. Znajduje się tu zarówno najstarsza Biblia Świata, Kodeks Watykański datowany na rok 352 n.e., jak i słynne Tajne Archiwa Watykanu.
Biblioteka w Aksum - Królestwo Aksum było jednym z najpotężniejszych państw afrykańskich i nie bez powodu na jego dziedzictwo powołuje się Etiopia. Aksum było państwem chrześcijańskim i także tu gromadzono święte teksty, tłumacząc je na język ge’ez. To najprawdopodobniej ze zbiorów biblioteki Aksum (nie zaś z biblioteki aleksandryjskiej) korzystali koptyjscy mnisi, tłumacząc święte księgi chrześcijańskie.
Biblioteka w Cezarei – założona przez Orygenesa, pisarza starochrześcijańskiego. Był tak płodnym pisarzem, że początkowo gmach biblioteki zajmowały głównie księgi jego autorstwa. Szybko jednak pozyskiwała ona kolejne bezcenne dzieła. W zbiorach biblioteki znajdował się m.in. Kodeks Watykański, Kodeks Efrema i Kodeks Synajski (greckie rękopisy Starego i Nowego Testamentu). Dzięki nim Biblia doczekała się tłumaczenia na łacinę, z którego później tłumaczono ją na wszystkie języki świata. Niektóre z zachowanych rękopisów biblijnych mają adnotacje, że zostały przepisane, bądź poprawione, w oparciu o rękopisy z Cezarei. Uważano, że właśnie tutaj przechowywane były najlepsze rękopisy Niestety biblioteka została zniszczona w VII wieku. w wyniku działań wojennych.
Biblioteka w Klasztorze Świętej Katarzyny - zawiera 4500 prac i jest zamknięta dla zwiedzających. Jest to najstarsza nieprzerwanie działająca biblioteka w historii. Została założona w VI w. n.e. i posiada obecnie największą, po Bibliotece Watykańskiej, kolekcję literatury religijnej.
Biblioteka w Sant Gallen - dziełem architektonicznym światowej rangi jest Biblioteka z 1760 r. w Sant Gallen. Pełen rozmachu wystrój dwupiętrowej biblioteki kapitulnej plus bezcenna zawartość umieszczona w stylowych regałach tworzy najpiękniejszą czytelnię biblioteczną Szwajcarii. Prace mnichów szkoły klasztornej obok irlandzkich rękopisów, tablic z kości słoniowej z 900 r., psałterzy (X w.), rękopisów Pieśni Nibelungów z XIII w. , liczne dzieła średniowiecznej sztuki poetyckiej kunsztownie zdobione księgi ze specjalną salą manuskryptów wzbudzają ogromne zainteresowanie rokokową biblioteką. Bibliotekę zbudowano na miejscu skromnej celi z kaplicą nieustraszonego geniusza irlandzkiego mnicha Galla osiadłego na pogórzu Alp w 612 r.
Imperialna Biblioteka dynastii Han i Chińska Biblioteka Narodowa - biblioteka dynastii Han nie przetrwała, lecz zachował się dokładny opis ksiąg w niej zawartych z I w.n.e. Dzięki temu wiemy, że księgozbiór składał się z 13 269 zwojów z różnych dziedzin. Świadczy to o tym, jak wielkim szacunkiem darzono wiedzę i same księgi na cesarskim dworze.
Obecnie Chińska Biblioteka Narodowa – największa biblioteka Azji, może poszczycić się znacznie cenniejszymi zbiorami: 27 milionami woluminów, z czego 270 000 to starożytne i rzadkie księgi, oraz 35 000 inskrypcji spisanych w okresie dynastii Shang na… kościach czy żółwich skorupach (ich wiek datuje się na 3600 lat!), a także pisma konfucjańskie wyryte w kamieniu!
Twoja biblioteka
Biblioteka, w której najczęściej wypożyczasz książki jest zdecydowanie z Twojej perspektywy jedną z najważniejszych na świecie. Z pewnością w jakimś stopniu zmienia Twoje życie, pomaga Ci zdobyć wiedzę, wykształcenie, dzięki niej możesz spędzić wiele pięknych chwil z książkami.
Źródło:
Victor : Gimnazjalista 2002 nr 5
https://czytajpl.pl/2018/05/09/10-najwazniejszych-bibliotek-w-dziejach/
http://portalpolski.pl/polska/najslynniejsze-biblioteki-swiata-20444.text.htm