Z książką, jej budową związane są różne pojęcia. Wiele z nich to zapożyczenia z innych języków lub wyrazy rzadko dziś używane. Znajdują się tu także najpopularniejsze polskie frazeologizmy o książce. Jeżeli chcesz poszerzyć swój zasób językowy zapoznaj się z wybranymi terminami. Oto kilka z nich:
Adnotacja – krótka informacja o treści i przeznaczeniu książki - może znajdować się na skrzydełku obwoluty na ostatniej stronie okładki lub na odwrocie karty tytułowej.
Akapit – wcięcie przy lewym marginesie, wydzielające odrębną część całości treściowe.
Almanach – rocznik zawierający kalendarium wzbogacone informacjami lub poradami, czasem krótkimi opowiadaniami oraz materiałami o charakterze kronikarskim lub antologia zawierająca materiały z jednej dziedziny sztuki lub nauki, których wspólną cechą jest czas powstawania.
Aneks-załącznik - uzupełnienie dzieła ściśle związane z jego przeznaczeniem i treścią, w postaci map, wykresów itp.
Anonim – termin oznaczający nieznanego autora dzieła, jak również samo niepodpisane dzieło. Za anonim uważa się całkowity brak podpisu, który uniemożliwia rozpoznanie autora nawet poprzez porównanie do autorstwa innych dzieł. Nie jest nim więc osoba, która ukrywa się pod pseudonimem.
Beletrystyka - utwory literatury pięknej, głównie powieści, nowele, często o charakterze lekkim.
Bestseller, bestseler - książka, która zdobyła bardzo dużą popularność.
Cymelia, cymelium, cimelium - bardzo cenny druk lub rękopis.
Czytadło - pot. książka, którą się łatwo, przyjemnie czyta, ale o niewielkiej wartości literackiej.
E-book - książka elektroniczna-cyfrowa wersja książki rozpowszechniana głównie przez Internet.
Ekslibris - znak własnościowy danego egzemplarza książki, najczęściej ozdobny, wykonany w technice graficznej, z imieniem i nazwiskiem właściciela księgozbioru (lub np. stylizowanymi inicjałami) albo nazwą instytucji.
Errata (łac. błąd) – wykaz błędów w treści publikacji poligraficznej, które zostały zauważone dopiero po wydrukowaniu nakładu.
Floratura – ozdobna dekoracja (ornament) roślinna wypełniająca jeden lub kilka marginesów zdobionej karty, dekoracja marginalna.
Foliał - gruba książka dużego formatu, książka drukowana lub rękopiśmienna w formacie folio.
Indeks-skorowidz - spis pomocniczy, wykaz terminów, rejestr, wykaz haseł, nazw, nazwisk, umieszczony zazwyczaj na końcu książki.
Inkaust – atrament.
Inicjał – ozdobna litera rozpoczynająca fragment tekstu.
Inkunabuł (łac in cunabulis – w powijakach, w kołysce) - drukowane dzieło wydane od momentu wynalezienia druku czyli od 1445r. do końca 1500r. Zaliczają się one także do grupy starodruków.
Introligator – rzemieślnik zajmujący się ręcznym oprawianiem różnych wydawnictw oraz zdobieniem opraw (głównie zabytkowych), pracownik drukarni.
Kodeks - jedna z form książki Jest to zbiór kart złączonych (szytych, klejonych) na jednym z brzegów nazywanym grzbietem książki. Forma ta, stosowana od II w. n.e., jest obecnie najpopularniejszą formą książki.
Kopista – przepisywacz książek, w średniowieczu przepisywaniem książek zajmowali się mnisi.
Manuskrypt – rękopis.
Metryka książki – informacje dotyczące wydawniczych i technicznych aspektów wydania książki, mieszczące się najczęściej na czwartej stronie.
Odsyłacz - znak graficzny (gwiazdka, litera lub liczba) odsyłająca czytelnika do przypisu, opatrzonego w bibliografiach, katalogach, indeksach, encyklopediach, słownikach itp.), prowadzący od określonego terminu do innego terminu lub grupy terminów w celu nadania poszukiwaniom właściwego kierunku; składa się ze zwrotów: zob. (zobacz), zob. też (zobacz też), por. (porównaj).
Obwoluta (łac. obvolvere, okrywać) - papierowa okładka zakładana na właściwą okładkę książki, posiadająca zagięte brzegi (skrzydełka) zachodzące na wewnętrzne strony okładzin okładki, stosowana w oprawie twardej. Jest drukowana tylko z jednej strony, stanowi ochronę okładki oraz spełnia funkcje informacyjno-reklamowe.
Paginacja – numeracja stronic wydawnictwa.
Posłowie - krótki tekst umieszczony na końcu książki, napisany przez autora, redaktora lub wydawcę, wyjaśniający nie poruszone w książce, jednak związane z jej treścią zagadnienia.
Przypisy - objaśnienia lub uzupełnienie tekstu głównego, umieszczone u dołu odpowiedniej strony lub przy końcu książki (oznaczone wyznacznikami cyfrowymi lub znaczkami* odsyłaczami).
Reprint – przedruk, nowe wydanie książki będące wierną kopią oryginału, wykonane bez powtórnego składania tekstu.
Skryba - osoba zajmująca się zawodowo odręcznym przepisywaniem ksiąg lub dokumentów. Zawód skryby występował w różnych formach we wszystkich kulturach posługujących się pismem.
Skryptorium – pracownia, w której kopiowano księgi rękopiśmiennicze.
Skrzydełko obwoluty – zagięta część obwoluty, na której zamieszcza się często informacje o autorze lub treści wydawnictwa w celu zachęcenia do zakupu.
Wolumen – pojedynczy oprawiony egzemplarz druku (książka).
Żywa pagina – wiersz tekstu umieszczony nad kolumną tekstową lub u dołu kolumny; może zawierać takie informacje jak nazwisko autora, tytuł dzieła, tytuł rozdziału lub podtytuł, a w encyklopediach i słownikach tytuł pierwszego lub ostatniego hasła (lub jego pierwszą sylabę) na stronie.
ZWIĄZKI FRAZEOLOGICZNE - utrwalone w języku (używane przez wielu ludzi) połączenie wyrazów, którego znaczenie nie wynika ze znaczeń słów, wchodzących w jego skład, np. związek "mieć lekkie pióro" nie oznacza, że pióro mało waży, tylko, że ktoś pisze interesująco i z pozoru bez wysiłku.
Związki frazeologiczne o książce:
Biały kruk - książka rzadko spotykana na rynku wydawniczym, perełka wydawnicza.
Chodząca biblioteka (albo encyklopedia) - osoba mająca mnóstwo wiadomości z różnych dziedzin wiedzy.
Coś komuś jest pisane - coś jest czyimś przeznaczeniem, spotka go na pewno.
Czuć pismo nosem - domyślić się, o co chodzi, zorientować się w sytuacji.
Czytać od deski do deski - czytać od początku do końca, bardzo dokładnie.
Czytać miedzy wierszami - domyślać się tego, co nie zostało napisane.
Czytać w kimś jak w (otwartej) księdze – odgadywać, co ktoś przeżywa, jakim jest człowiekiem, jaki ma charakter.
Dobrze władać piórem - dobrze pisać, opanować sztukę pisania.
Książka do poduszki – książka nadająca się do czytania przed snem.
Mieć ciężkie pióro - kiepsko pisać.
Mól książkowy – człowiek spędzający wiele czasu nad książkami, czerpiący wiedzę o życiu tylko z książek.
Mówić jak z książki – mówić płynni, potoczyście, bez zająknięcia.
Pisać na Berdyczów - próżne starania, daremne trudzenie się bo list/wiadomość i tak do nas nie dotrze.
Pożerać, pochłaniać, połykać książki – czytać książki chciwie, szybko, zachłannie, z zainteresowaniem.