“Informatyka bez granic”

autorski program nauczania informatyki w szkole podstawowej

wersja 2.0



Przedmiot: informatyka


Typ szkoły: szkoła podstawowa


Etap nauki: drugi - w dwuletnim cyklu nauczania - 1 godzina tygodniowo


Autor: mgr Tadeusz Sołtys

nauczyciel dyplomowany


Recenzent: mgr Piotr Stępień

nauczyciel dyplomowany


Zawartość programu:





Założenia programu


Posiadanie i użytkowanie komputera jest powszechne. Dzieci dość wcześnie rozpoczynają edukację informatyczną. Już w nauczaniu zintegrowanym, pomijając środowisko rodzinne, opanowują pierwsze umiejętności komputerowe. Czego więc i jak uczyć na lekcjach informatyki w klasach IV-VI? Czy powiększać wiedzę o kolejne szczegóły obsługi wybranych aplikacji, czy też pokusić się o wykształcenie umięjętności bardziej uniwersalnych?

Wiekszość programów nauczania informatyki, z niezrozumiałych powodów, została tak napisana, że ogranicza się do jednego typu komputerów, jednego systemu operacyjnego oraz wyselekcjonowanej grupy programów.

Niniejszy program nie tylko znosi te ograniczenia, narzuca wręcz pewnego rodzaju wielooperacyjność i wieloprogramowość. Nastawiony jest na uniwersalność przekazywanej wiedzy oraz kształtowanych umiejętności. Zaleca korzystywanie w pracowni z różnych systemów operacyjnych oraz zróżnicowanego oprogramowania użytkowego.

Wiedza i umiejętności powinny być bowiem niezależne od posiadanej konfiguracji sprzętowej, systemu operacyjnego, czy też oprogramowania użytkowego.




Podstawa programowa kształcenia ogólnego - nauczanie informatyki w szkole podstawowej - II etap edukacyjny


Cele edukacyjne

Nauczenie podstawowych zasad posługiwania się komputerem i technologią informacyjną.

Zadania szkoły

  1. Umożliwienie uczniom dostępu do komputera.

  2. Przygotowanie uczniów do posługiwania się komputerem i technologią informacyjną.

  3. Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia wychowawcze związane z niewłaściwym korzystaniem z komputerów i ich oprogramowania (np. z gier).

Treści nauczania

  1. Zasady bezpiecznego posługiwania się komputerem.

  2. Komputer jako źródło wiedzy i komunikowania się. Zastosowania komputera w życiu codziennym.

  3. Opracowywanie za pomocą komputera prostych tekstów, rysunków i motywów.

  4. Korzystanie z elementarnych zastosowań komputerów do wzbogacania własnego uczenia się i poznawania różnych dziedzin wiedzy.

  5. Poznawanie zastosowań komputerów i opartych na technice komputerowej urządzeń spotykanych przez ucznia w miejscach publicznych.

Osiągnięcia

  1. Posługiwanie się komputerem w przystosowanym dla ucznia środowisku sprzętowym i programistycznym.

  2. Opracowywanie za pomocą komputera prostych tekstów, rysunków, motywów.

  3. Korzystanie z różnorodnych źródeł i sposobów zdobywania informacji oraz jej przedstawiania i wykorzystania.

  4. Stosowanie komputerów do wzbogacania własnego uczenia się i poznawania różnych dziedzin.




Szczegółowe cele edukacyjne





Materiał nauczania


1. Zasady bezpiecznego posługiwania się komputerem:

2. Wykorzystanie komputera do wzbogacania własnego uczenia się, poznawania różnych dziedzin wiedzy oraz komunikowania się:

3. Twórcze wykorzystywanie komputera:

4. Poznawanie budowy, zasady działania i zastosowań komputerów oraz opartych na technice komputerowej urządzeń spotykanych przez ucznia w miejscach publicznych:




Procedury osiągania szczegółowych celów edukacyjnych


1. Posługiwanie się komputerem w przystosowanym dla ucznia środowisku sprzętowym i programistycznym.

2. Opracowywanie za pomocą komputera prostych tekstów, rysunków, prezentacji, stron WWW itp. oraz wykonywanie obliczeń.

3. Korzystanie z różnorodnych źródeł i sposobów zdobywania informacji oraz jej przedstawiania i wykorzystania.

4. Stosowanie komputerów do wzbogacania własnego uczenia się i poznawania różnych dziedzin.




Opis założonych osiągnięć ucznia i propozycje metod ich oceny


Zakładane osiągnięcia

Propozycja oceny

Bezpieczne posługiwanie się komputerem.

Obserwacja pracy ucznia ze szczególnym zwróceniem uwagi na stosowanie się do przepisów BHP.

Sprawne tworzenie prostych tekstów, rysynków, prezentacji, stron WWW.

Ocena wykonania zadań.

Wykonywanie prostych obliczeń za pomocą komputera (kalkulator, arkusz kalkulacyjny).

Ocena wykonania zadań.

Umiejętne korzystanie z różnych źródeł informacji.

Ocena opracowań uczniów na zadany temat.

Sprawne komunikowanie się przy pomocy komputera.

Ocena umiejętności komunikowania się (poczta elektroniczna, komunikator internetowy, kawiarenka internetowa) ze szczególnym zwróceniem uwagi na stosowanie netykiety.

Wykorzystywanie technologii informacyjnej do wzbogacania własnej wiedzy.

Ocena stopnia wykorzystania nabytych umiejętności do poznawania innych dziedzin wiedzy.

Podejmowanie samodzielnych decyzji podczas wykonywania powierzonych zadań.

Ocena indywidualnego udziału ucznia w podejmowaniu decyzji i we współpracy przy wykonywaniu projektu grupowego.




Warunki realizacji programu – komputery i oprogramowanie


Program jest zgodny z rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół oraz kształcenia w profilach w liceach profilowanych (DzU 01.61.625).

Podczas realizacji programu należy zwrócić szczególną uwagę na uniwersalność przekazywanej wiedzy oraz kształtowanych umiejętności. Wiedza i umiejętności powinny być niezależne od posiadanej konfiguracji sprzętowej, systemu operacyjnego i oprogramowania użytkowego. Zaleca się więc wykorzystywanie w pracowni różnych systemów operacyjnych (np. BeOS, Linux, FreeDSD, MacOS, Linux) oraz zróżnicowanego oprogramowania użytkowego, np.:





Propozycje planów pracy dydaktyczno-wychowawczej


PLAN PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ

INFORMATYKA - KLASA V


1 / 38. Regulamin pracowni komputerowej. Plan pracy na rok szkolny 2006 / 07. Wymagania edukacyjne.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają i przestrzegają regulamin pracowni komputerowej,

  • znają plan pracy i wymagania edukacyjne,

  • przestrzegają zasad bezpiecznej pracy z komputerem,

  • opisują prawidłowo zorganizowane stanowisko komputerowe,

  • dostrzegają zagrożenia dla własnego zdrowia wynikające z łamania zasad bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem.


2 / 38. Przykłady zastosowań urządzeń opartych na technice komputerowej.

Osiągnięcia uczniów:

  • wymieniają przykładowe urządzenia oparte na technice komputerowej,

  • potrafią wyliczyć podstawowe zastosowania tych urządzeń,

  • obsługują wybrane urządzenia tego typu,

  • potrafią wymienić podstawowe zastosowania komputerów,

  • rozumieją znaczenie komputera dla rozwoju techniki,

  • wyliczają rodzaje oprogramowania.


3 / 38. Elementy zestawu komputerowego. Tył i przód jednostki centralnej.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają historię komputerów osobistych,

  • wymieniają podstawowe elementy zestawu komputerowego i omawiają ich przeznaczenie,

  • omawiają najważniejsze elementy budowy wewnętrznej komputera, (płyta główna, procesor, pamięć operacyjna itd.),

  • rozróżniają dwa rodzaje pamięci komputera, charakteryzują je i objaśniają ich zastosowanie,

  • wymieniają rodzaje nośników pamięci zewnętrznej i urządzeń do ich odczytu i zapisu,

  • wymieniają nazwy urządzeń zewnętrznych, dzielą je na rodzaje i objaśniają ich zastosowanie,

  • omawiają zastosowanie karty graficznej i karty dźwiękowej,

  • rozróżniają gniazda służące do podłączenia różnych urządzeń zewnętrznych,

  • potrafią połączyć elementy zestawu komputerowego,

  • omawiają przeznaczenie elementów umieszczonych z przodu jednostki centralnej,

  • obsługują stację dyskietek i napęd CD-ROM.


4 / 38. Ergonomia pracy przy komputerze.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają wymagania dotyczące mebli oraz sprzętu komputerowego,

  • umieją prawidłowo ustawić zestaw komputerowy,

  • pamiętają o robieniu przerw podczas pracy i gimnastyce.


5 / 38. System operacyjny.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają pojęcia: program, oprogramowanie, system operacyjny, środowisko pracy, interfejs użytkownika, dokument,

  • znają nazwy kilku systemów operacyjnych,

  • charakteryzują najważniejsze elementy środowiska graficznego: ekran (Biurko, Pulpit), okno, ikony, przyciski, pasek zadań, panel,

  • potrafią posługiwać się myszką, rozpoznają jej kursor i rozróżniają operacje wykonywane za jej pomocą (wskazywanie, klikanie, przeciąganie),

  • omawiają podobieństwa i różnice w obsłudze komputera pracującego pod kontrolą różnych systemów operacyjnych,

  • prawidłowo rozpoczynają i kończą pracę komputera.


6 / 38. Budowa i sposoby obsługi okien.

Osiągnięcia uczniów:

  • umieją uruchamiać programy,

  • poprawnie kończą pracę programów,

  • wymieniają nazwy różnych typów okien,

  • wskazują i nazywają elementy okna programu,

  • omawiają zastosowanie elementów okna programu,

  • zmieniają rozmiary i położenie okna według potrzeb,

  • zrzucają okno i przywracają go na ekran,

  • porównują różne sposoby zmiany rozmiarów okna programu,

  • wybierają i stosują optymalną metodę zmiany położenia i rozmiaru okna,

  • wskazują różnice w budowie okien różnych programów,

  • obsługują okna dialogowe,

  • prawidłowo obsługują okna komunikatów,

  • opisują przeznaczenie paska menu,

  • wykonują polecenia wybrane z menu programu.


6 / 38. Klawiatura.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają pojęcie edytora tekstu,

  • znają układ i przeznaczenie najczęściej używanych klawiszy do pisania tekstów,

  • znają sposoby pisania małych i wielkich liter,

  • znają sposób pisania polskich liter, takich jak: ą, ę, ł itp.,

  • potrafią tworzyć odstępy między wyrazami, usuwać pojedyncze znaki i używać klawisza ENTER do zakończenia akapitu,

  • rozumieją rolę kursora tekstowego,

  • potrafią pisać nieskomplikowane teksty.


7 / 38. Zapisywanie i odczytywanie wyniki pracy z komputerem.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają pojęcia: plik, katalog,

  • rozumieją znaczenie nazwy pliku, rozszerzenia nazwy, drzewa katalogów,

  • tworzą własne pliki, zapisując dokumenty na dysku we wskazanym katalogu,

  • odczytują ze wskazanego napędu i katalogu zapisane w pliku dokumenty,

  • rozumieją potrzebę zapisywania wyników pracy z komputerem,

  • modyfikują dokument i zapisują zmiany w pliku,

  • rozróżniają zastosowanie poleceń ZAPISZ JAKO i ZAPISZ,

  • dobierają nazwy tworzonych plików do ich zawartości,

  • tworzą katalog podczas zapisywania dokumentu w pliku.


8-9 / 38. Porządek na dysku.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają sposoby przeglądania struktury katalogów,

  • tworzą katalogi i strukturę katalogów,

  • ćwiczą różne sposoby kopiowania plików i katalogów,

  • kopiują pliki i grupy plików,

  • kopiują katalogi wraz z zawartością,

  • usuwają pliki i katalogi.


10 / 38. Internet - sieć komputerowa o światowym zasięgu.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają pojęcia: sieć komputerowa, sieć lokalna, sieć miejska, sieć rozległa, internet,

  • znają rodzaje programów umożliwiających korzystanie z Internetu: przeglądarka internetowa, program pocztowy, komunikator,

  • znają nazwy kilku przeglądarek internetowych, programów pocztowych, komunikatorów, itd.


11-12 / 38. Strony WWW bogatym źródłem informacji.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają pojęcia: strona WWW, adres strony WWW, adres URL

  • znają budowę strony WWW,

  • znają przeznaczenie odsyłaczy,

  • otwierają w przeglądarce internetowej strony WWW o podanym adresie,

  • przeglądają informacje zawarte na stronach WWW,

  • opracowują wypowiedź na zadany temat w oparciu o informacje pozyskane ze stron WWW,

  • potrafią zapisać w plikach pozyskane z internetu informacje i wykorzystać je do opracowania własnych wypowiedzi.


13-15 / 38. Wyszukiwanie informacji w internecie.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają pojęcia: wyszukiwarka, zapytanie,

  • znają przeznaczenie wyszukiwarki internetowej,

  • znają zasady korzystania z wyszukiwarki,

  • wyszukują w internecie informacje na zadany temat,

  • gromadzą informacje wyszukane na stronach WWW w pamięci komputera,

  • korzystają z różnych wyszukiwarek internetowych,

  • potrafią opracować pisemną wypowiedź, wykorzystując informacje pozyskane z internetu,

  • samodzielnie wyszukują w internecie informacje potrzebne do opracowania tematów z różnych dziedzin, wybierając je według własnych zainteresowań.


16-20 / 38. Poczta elektroniczna.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają pojęcia: poczta elektroniczna, konto pocztowe, serwer pocztowy, adres e-mail, nazwa użytkownika (login), mocne hasło, wiadomość elektroniczna, załącznik, adresat, książka adresowa,

  • tworzą własną (darmową) skrzynkę pocztową,

  • tworzą własną książkę adresową,

  • obsługują pocztę przez WWW,

  • otwierają i wysyłają załączniki,

  • zarządzają wiadomościami zgromadzonymi w skrzynce pocztowej,

  • wysyłają i odczytują pocztę przy pomocy programu pocztowego.


21 / 38. Kompresja i dekompresja danych.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają strukturę dokumentu HTML,

  • umieją wymienić nazwy kilku języków wykorzystywanych podczas tworzenia stron WWW,

  • rozumieją pojęcie "edytor HTML",

  • potrafią wymienić nazwy kilku "edytorów HTML".


22 / 38. Źródło strony internetowej.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają strukturę dokumentu HTML,

  • umieją wymienić nazwy kilku języków wykorzystywanych podczas tworzenia stron WWW,

  • rozumieją pojęcie "edytor HTML",

  • potrafią wymienić nazwy kilku "edytorów HTML".


23 / 38. Osnowa dokumentu HTML.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają podział dokumentu HTML na nagłówek i treść,

  • wiedzą jakie informacje należy umieścić w nagłówku,

  • wiedzą, jakie informacje umieszcza się w treści dokumentu,

  • znają standardy kodowania polskich znaków,

  • stosują prawidłową składnię podczas używania znaczników HTML,

  • pamiętają o konieczności używania znaczników zamykających.


24-27 / 38. Tekst na stronie internetowej.

Osiągnięcia uczniów:

  • używają odpowiednich znaczników podczas wstawiania tekstu na stronę WWW,

  • znają sposoby formatowania czcionek,

  • znają sposoby formatowania akapitu,

  • umieją tworzyć wykazy.


28-29 / 38. Grafika i multimedia na stronie WWW.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają formaty grafiki akceptowane przez przeglądarki internetowe,

  • potrafią stosować grafikę w tle,

  • potrafią wstawić grafikę na stronę i ustawić jej parametry,

  • zagnieżdżają multimedia na stronie WWW.


30-32 / 38. Tabele na stronie internetowej.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają pojęcia: tabela, wiersz, kolumna, komórka,

  • potrafią wstawić i wypełnić tabelę,

  • potrafią sformatować tabelę.


33-35 / 38. Tworzymy hiperłącza.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają pojęcia: hiperłącze, odsyłacz, link,

  • znają rodzaje hiperłączy,

  • rozumieją działanie odsyłaczy,

  • wstawiają hiperłącza na stronie WWW,

  • formatują hiperłącza.


36 / 38. Publikacja strony WWW.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają pojęcia: protokół FTP, klient ftp, konto, download, upload,

  • potrafią połączyć się z wybranym serwerem plików,

  • potrafią przeglądać zasoby serwera FTP,

  • potrafią przesyłać pliki przy pomocy klienta FTP,

  • zgłaszają stronę w serwisach wyszukiwawczych.


37-38 / 38. Komputer źródłem rozrywki.

Osiągnięcia uczniów:

  • potrafią uruchomić wybraną grę komputerową i z niej korzystać,

  • rozumieją wykorzystanie gier jako rozrywki z komputerem,

  • uświadamiają sobie zagrożenia związane z grami komputerowymi,

  • potrafią trafnie ocenić, czy gra jest pożyteczna, czy też moralnie szkodliwa.





PLAN PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ

INFORMATYKA - KLASA VI


1 / 38. Bezpieczna i higieniczna praca z komputerem. Plan pracy na rok szkolny 2006 / 07. Wymagania edukacyjne.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają i przestrzegają regulamin pracowni komputerowej,

  • znają plan pracy i wymagania edukacyjne,

  • przestrzegają zasad bezpiecznej pracy z komputerem,

  • opisują prawidłowo zorganizowane stanowisko komputerowe,

  • dostrzegają zagrożenia dla własnego zdrowia wynikające z łamania zasad bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem.


2-6 / 38. Grafika komputerowa.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają rodzaje grafiki – rastrowa i wektorowa,

  • znają pojęcie edytora grafiki,

  • potrafią wykorzystać podstawowe możliwości edytora,

  • potrafią dobrać format zapisu grafiki do jej rodzaju,

  • potrafią zapisać obraz w wybranym formacie.


7-8 / 38. Wykonywanie obliczeń przy pomocy kalkulatora.

Osiągnięcia uczniów:

  • poznają pojęcia: arkusz kalkulacyjny, komórka, wiersz, kolumna, adres komórki, formuła, funkcja, adresowanie względne i bezwzględne,

  • wprowadzają dane do arkusza i formatują je,

  • wykonują obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym za pomocą formuł,

  • podczas obliczeń wykorzystują adresowanie względne i bezwzględne,

  • wykorzystują funkcje wbudowane w arkusz kalkulacyjny,

  • generują i formatują wykresy.


9-13 / 38. Edytory tekstu.

Osiągnięcia uczniów:

  • przypominają zasady poprawnego rozmieszczenia w tekście znaków interpunkcyjnych, piszą lub przepisują krótkie teksty,

  • przypominają polecenie COFNIJ,

  • przypominają polecenia zapisywania dokumentów w plikach na dysku, zapisują teksty w pliku na dysku,

  • przypominają pojęcie czcionki, omawiają sposoby wyboru i zmiany rodzajów czcionki i jej atrybutów,

  • omawiają narzędzia do formatowania akapitu: wyrównywania tekstu i ustalania wcięć,

  • zmieniają wygląd dokumentów, zmieniając czcionkę i jej atrybuty oraz wygląd akapitu,

  • redagują dokumenty na zadany temat w oparciu o informacje dostępne w internecie oraz na dowolny, wybrany temat, utrwalając nabyte wiadomości i umiejętności redagowania i formatowania dokumentu,

  • wstawiają do dokumentu tekstowego grafikę, tabele, wykresy, itp. oraz formatują je,

  • tworzą dokumenty seryjne.


14-19 / 38. Obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym.

Osiągnięcia uczniów:

  • poznają pojęcia: arkusz kalkulacyjny, komórka, wiersz, kolumna, adres komórki, formuła, funkcja, adresowanie względne i bezwzględne,

  • wprowadzają dane do arkusza i formatują je,

  • wykonują obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym za pomocą formuł,

  • podczas obliczeń wykorzystują adresowanie względne i bezwzględne,

  • wykorzystują funkcje wbudowane w arkusz kalkulacyjny,

  • generują i formatują wykresy.


20-22 / 38. Skanowanie i obróbka obrazów.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają pojęcia: skaner, skanowanie, rozdzielczość obrazu,

  • potrafią dobrać ustawienia odpowiednie do przeznaczenia grafiki,

  • potrafią "obrabiać" grafikę.

  • potrafią dobrać format zapisu grafiki do jej rodzaju,

  • potrafią zapisać obraz w wybranym formacie.


23-27 / 38. Tworzenie prezentacji multimedialnych.

Osiągnięcia uczniów:

  • poznają pojęcia: prezentacja, slajd, pole tekstowe, itp.,

  • tworzą nowy slajd, potrafią zmienić jego układ oraz wygląd,

  • potrafią zmieniać czcionkę i jej atrybuty oraz wygląd akapitu,

  • tworzą prezentacje na zadany temat w oparciu o informacje dostępne w internecie.


28-30 / 38. Komputerowe encyklopedie.

Osiągnięcia uczniów:

  • wymieniają przykłady encyklopedii i ich rodzaje,

  • omawiają ogólne zasady pracy z encyklopedią multimedialną i / lub internetową i dostrzegają jej zalety,

  • potrafią korzystać z różnych sposobów wyszukiwania informacji w encyklopedii multimedialnej i / lub internetowej,

  • potrafią odszukać w encyklopedii dowolne hasło,

  • potrafią wyszukać w encyklopedii informację na dowolny temat,

  • potrafią wykorzystać wyszukaną w encyklopedii informację do opracowania prostej formy wypowiedzi,

  • potrafią wyszukać hasło w dowolnym słowniku,

  • potrafią wykorzystać słownik multimedialny i / lub internetowy do pogłębienia wiedzy,

  • obsługują dowolne encyklopedie i słowniki multimedialne oraz internetowe,

  • wykorzystują multimedialne elementy encyklopedii i słowników do wzbogacenia własnych wypowiedzi.


31-36 / 38. Programowanie w Logo.

Osiągnięcia uczniów:

  • znają polecenia wydawane żółwiowi,

  • potrafią poprzez kierowanie żółwiem wykonywać rysunki,

  • tworzą procedury ze słowem „powtórz”.


37-38 / 38. Internet źródłem wiedzy i rozrywki.

Osiągnięcia uczniów:

  • potrafią uruchomić wybraną grę komputerową i z niej korzystać,

  • rozumieją wykorzystanie gier jako rozrywki z komputerem,

  • uświadamiają sobie zagrożenia związane z grami komputerowymi,

  • potrafią trafnie ocenić, czy gra jest pożyteczna, czy też moralnie szkodliwa.